Een nieuw rapport van de Europese Rekenkamer roept de Europese Commissie op om meer transparantie te verschaffen over het gebruik van Europese fondsen door NGO’s. “Transparantie en openheid over hoe Europese middelen worden ingezet is altijd belangrijk. Dat geldt voor iedereen. Of het nu gaat om een multinational, een lokale overheid of het middenveld”, zegt Europees Parlementslid Bruno Tobback (Vooruit). Hij waarschuwt voor de manier waarop vandaag over het Europees middenveld wordt gesproken. “Het is misselijkmakend en gevaarlijk hoe sommige partijen een heksenjacht proberen te organiseren tegen het middenveld.”
Het rapport dat vandaag door de Europese Rekenkamer wordt voorgesteld, volgt op een eerder rapport uit 2018. Volgens het rapport is er sindsdien belangrijke vooruitgang geboekt, maar heeft de Europese Commissie nog heel wat werk om de toekenning van Europese middelen nog transparanter te maken en meer informatie te verschaffen over wie waarom bepaalde middelen uit Europese fondsen toegekend krijgt. Het rapport verwijst onder meer naar uiteenlopende definities van niet-gouvernementele organisaties op nationaal niveau én gebrekkige informatie over hoe lidstaten bepaalde fondsen verder verspreiden. “Dat betekent vooral dat de Commissie en de lidstaten meer transparantie moet verschaffen over hoe Europese middelen worden aangewend,” zegt Tobback. “Transparantie en openheid is belangrijk in een democratie. Dat is een algemeen principe en staat los van de doelen van de fondsen en wie de ‘begunstigde’ is.
Tobback vreest echter dat het rapport van de Rekenkamer door sommige politieke partijen misbruikt zal worden. “Al geruime tijd is er vanuit rechtse en extreemrechtse hoek een open aanval op middenveldorganisaties in Europa”, legt Tobback uit. Hij verwijst naar eerdere discussies rond de toekenning van LIFE-fondsen en de rol die NGO’s opnemen in het beleidsproces. “Een heksenjacht”, zegt Tobback. “Sommigen doen uitschijnen dat middenveldorganisaties, in het bijzonder milieuverenigingen, die middelen zouden misbruiken en de Europese Commissie hen zou betalen om parlementsleden op een oneerlijke en ongeoorloofde manier te belobbyen. Dat is onzin.”
Geloofwaardigheid
Die aanval dient volgens Tobback twee doelen. “Men probeert wetgeving, die op een democratische manier en met brede steun tot stand kwam, onderuit te halen en het nut ervan te ondergraven. Dat is opmerkelijk, want het gaat ook over partijen die die wetgeving mee hebben gemaakt en goedgekeurd. Als men vandaag moord en brand schreeuwt over wetgeving, waar sommigen amper een jaar geleden het licht nog voor op groen zetten, zegt dat meer over hun geloofwaardigheid, dan over die van de organisaties die de doelstellingen van die wetten onderschrijven.”
Tegelijk opent men een politieke aanval op het middenveld. “Door de financiering en de geloofwaardigheid van die organisaties openlijk in twijfel te trekken, ondermijnen partijen die daarin meegaan het besluitvormingsproces en de democratie”, zegt Tobback. “Deelname aan de besluitvorming is niet iets wat voorbehouden is aan grote multinationals met veel geld die zelf financiële belangen hebben bij een bepaalde wetgeving. Evenmin zou het voorbehouden mogen zijn aan wie een leger aan bedrijfsjuristen of professionele lobbyisten kan inzetten en de kost daarvan fiscaal kan recupereren.”
Geen probleem
“In een democratie is het van cruciaal belang dat alle stemmen aan bod komen”, zegt Tobback. “Het is aan democratisch verkozen politici om op basis van die stemmen en de informatie die ze krijgen in eer en geweten een oordeel te vellen en hun stem te bepalen. Punt.” Volgens het Europarlementslid is er geen enkel probleem met het feit dat organisaties die financiële steun ontvangen van de Europese Unie ook lobbyen voor of tegen bepaalde wetgeving in het parlement. “Of beweren sommigen dat boeren morgen niet meer mogen praten met parlementsleden omdat ze landbouwfondsen ontvangen? Mag een staalbedrijf morgen niet meer benadrukken hoe belangrijk het is om Europa te wapenen tegen dumpstaal uit China, omdat ze middelen krijgen van de Europese Investeringsbank? Compleet absurd.”
“Transparantie is cruciaal en nodig. Ongeacht over welke middelen het gaat en wie ze ontvangt”, zegt Tobback. “Maar wie vandaag het middenveld om politieke redenen aanvalt, speelt een gevaarlijk spel met onze democratie. Daar mogen we in geen geval aan toegeven.”
De Europese Commissie overweegt om het mes te zetten in de Europese klimaatdoelstelling voor 2040. De verschillende scenario’s op tafel van de bevoegde Commissaris gaan lijnrecht in tegen wat de Commissie de afgelopen maanden beloofde. “Dit is een ongelofelijk domme zet. En ze komt op het slechtst denkbare moment”, reageert Europees Parlementslid Bruno Tobback (Vooruit).
Het akkoord tussen lidstaten over bijkomende investeringen in defensie en veiligheid is een belangrijke stap. We moeten onze afhankelijkheid voor defensie en veiligheid afbouwen. Daarvoor zijn extra investeringen nodig. Rearm Europe is gebaseerd op het draaiboek van de pandemie en dat is een goede zaak, maar Commissie en lidstaten moeten ook lessen trekken uit wat toen fout liep.
Clean, affordable and, above all, secure energy for families and businesses. This is what can make or break the future of European prosperity and industry. Today, we are paying the price for our years of dependence on imported energy from Russia, the United States and Qatar. Cutting that dependence means: producing our own energy. In Europe, sustainability, safety and competitiveness go hand in hand. The future is renewable.