De aankondiging van de beoogde klimaatdoelstelling voor 2040 dateert nog maar van vorig jaar. Na een uitgebreid openbaar onderzoek en grondige impactanalyse stelden Commissievoorzitter von der Leyen en Commissaris Hoekstra voor om tegen dan 90% van de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Het doel was vooral om Europa minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen. De tussentijdse doelstellingen vormen het Europese pad in die richting. “Onze afhankelijkheid van dure energie en dure grondstoffen van buiten de Unie speelt ons parten. Met alles wat er vandaag in de wereld gaande is, is het duidelijk dat Europa op eigen benen moet leren staan. Dat is cruciaal voor de competitiviteit van onze bedrijven, de koopkracht van onze gezinnen en de toekomst van onze economie”, zegt Tobback. “Je zou verwachten dat de Commissie er op zo’n moment alles aan doet om dat proces te versnellen en investeringen stimuleert die Europa minder afhankelijk maken van Poetin en Trump.”
Meer doen in minder tijd
Door het mes in haar eigen voorstel te zetten, doet de Commissie net het omgekeerde. Eén van de voorstellen op tafel is om het doel in zijn geheel te verlagen naar 80 of 85%. “Dat komt op het slechtst denkbare moment”, zegt Tobback. “In plaats van private investeringen aan te trekken en innovatie te stimuleren, geeft de Commissie het signaal dat investeerders en bedrijven die vooroplopen beter elders kunnen gaan investeren. Dat is ongelofelijk dom.”
Ook voor wie dergelijke investeringen minder evident zijn, betekent het verlagen van de doelstelling niet automatisch goed nieuws. “In zo’n transitie is tijd heel erg belangrijk. Dit zorgt er niet voor dat mensen meer tijd krijgen. Het zorgt ervoor dat we aan het einde van de rit meer zullen moeten doen in minder tijd. En de kostprijs daarvan zal hoger liggen.”
Nieuwe berekening
Een andere optie zou zijn om de berekeningsmethode aan te passen (bv. door ook buitenlandse projecten mee te laten tellen in de berekening van de 90%) of lidstaten meer opties te bieden om ook technologische CO2-verwijdering (zoals het opslaan van CO2 ondergronds) zwaarder te laten doorwegen in de berekening. “Maar het probleem blijft hetzelfde”, zegt Tobback. “Vandaag beginnen morrelen aan de klimaatdoelstellingen helpt gezinnen en bedrijven niet om de doelstellingen te halen. Het zorgt er enkel voor dat het langer duurt voor we de meet halen én de sprint op het einde zal meer van ons vragen.”
Volgens Tobback schiet Europa hiermee in eigen voet. “De Commissie gaat met deze voorstellen volledig in tegen wat eerder werd afgesproken. Als de Commissie écht wakker ligt van koopkracht, competitiviteit en strategische autonomie, dan moet ze stoppen met haar eigen strategie in vraag te stellen. Ze dreigt investeringen in innovatie en duurzame economie weg te jagen en ons nog langer afhankelijk te maken dure fossiele brandstoffen en grondstoffen van buiten de Europese Unie. Dat is wat we net niet nodig hebben om vooruit te geraken.”
